Ανοίγει ο δρόμος για να καταστούν επισκέψιμοι οι υποβρύχιοι αρχαιολογικοί θησαυροί της Ελλάδας. Τα υπουργεία Πολιτισμού και Ναυτιλίας επεξεργάζονται εδώ και καιρό σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης που θα επιτρέπει την κατάδυση με συνοδό σε αρχαία ναυάγια, βυθισμένες πόλεις και αρχαιότητες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΚΥΑ -που αναμένεται να δώσει ώθηση στον εξειδικευμένο κλάδο του καταδυτικού τουρισμού- είναι πια σχεδόν έτοιμη προς υπογραφή.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη αποτελεί πάγιο αίτημα της καταδυτικής κοινότητας, που προσβλέπει σε μεγάλα οφέλη από την αξιοποίηση της κληρονομιάς των ελληνικών βυθών.
Δύο από τις πλέον ώριμες περιοχές για την ίδρυση των πρώτων «υποβρύχιων μουσείων» είναι ο κόλπος της Μεθώνης και ο όρμος του Ναβαρίνου.
Οπως τονίζουν στελέχη της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, η ΚΥΑ αναμένεται να εφαρμοστεί αρχικώς πιλοτικά στη Μεσσηνία και ειδικότερα στα πασίγνωστα ναυάγια των κιόνων και των σαρκοφάγων, καθώς και στο κουφάρι του δεξαμενόπλοιου «Irene Serenade» που βυθίστηκε το 1980. Το ρωμαΐκό ναυάγιο των κιόνων βρίσκεται σε βάθος περίπου 10 μ., κοντά στο ακρωτήριο Καρσί της Σαπιέντζας.
Λίθινες σαρκοφάγοι με ανάγλυφη φυτική διακόσμηση από ναυάγιο στη νήσο Σαπιέντζα Μεθώνης (3ος αι. μ.Χ. Φωτογραφίες από την Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων)
Λίθινες σαρκοφάγοι με ανάγλυφη φυτική διακόσμηση από ναυάγιο στη νήσο Σαπιέντζα Μεθώνης (3ος αι. μ.Χ. Φωτογραφίες από την Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων)
Το πλοίο μετέφερε κολώνες από κοκκινωπό αιγυπτιακό γρανίτη, που είχαν κλαπεί κατά τη διάρκεια των Σταυροφοριών από λαμπρό περιστύλιο του 1ου μ.Χ. αιώνα της αρχαίας πόλης Καισάρεια στην Παλαιστίνη. Βόρεια της Σαπιέντζας και σε βάθος 15 μ. βρίσκεται το ναυάγιο των σαρκοφάγων που χρονολογείται τον 3ο αι. μ.Χ.
Το πολύ πιο σύγχρονο πετρελαιοφόρο βυθίστηκε στον κόλπο της Πύλου και οι δύτες που το έχουν επισκεφθεί επιμένουν πως πρόκειται για ένα φαντασμαγορικό ναυάγιο.
«Ο βυθός της Ελλάδας είναι κατάμεστος από ναυάγια όλων των εποχών, βυθισμένες πολιτείες και λιμενικές εγκαταστάσεις από τα προϊστορικά ακόμη χρόνια», τονίζει η Δρ Αγγελική Σίμωσι, διευθύντρια της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων. «Πιστεύουμε ότι οι επισκέψιμοι ενάλιοι αρχαιολογικοί χώροι θα αναδείξουν την πλούσια κληρονομιά μας, συνεισφέροντας σημαντικά και στο τουριστικό συνάλλαγμα», προσθέτει.
Εκτός από τη Μεσσηνία, σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται και το επιχειρησιακό σχέδιο της Περιφέρειας Θεσσαλίας για τη δημιουργία υποβρύχιων μουσείων και οργανωμένων χώρων κατάδυσης στις Σποράδες και στον δυτικό Παγασητικό. Σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού και το ΥΠΕΚΑ, η Περιφέρεια προωθεί ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο για τη δημιουργία του μεγαλύτερου καταδυτικού πάρκου στην Ευρώπη, που θα εκτείνεται από την Αλόννησο μέχρι τις Νηές κοντά στον Αλμυρό.
Στη ζώνη του πάρκου περιλαμβάνονται αρκετοί χώροι οργανωμένης κατάδυσης και τουλάχιστον εννιά ναυάγια, αρχαία, βυζαντινά και σύγχρονα.
«Η ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού με αρχαιολογικό ενδιαφέρον θα μας δώσει παγκόσμιο συγκριτικό πλεονέκτημα», σημειώνει ο Αντώνης Χαλκέας, πρόεδρος του ελληνικού συνδέσμου επαγγελματιών κατάδυσης. Οπως δείχνουν άλλωστε τα στοιχεία, η καταδυτική βιομηχανία γνωρίζει μεγάλη άνθιση τα τελευταία χρόνια.
Περισσότεροι από 800 χιλιάδες Ευρωπαίοι αυτοδύτες πραγματοποιούν ένα ταξίδι με 7 έως 10 διανυκτερεύσεις κάθε χρόνο, δαπανώντας περισσότερα από 400 ευρώ την ημέρα. Διεθνείς μελέτες δείχνουν πως οι ερασιτέχνες δύτες είναι άνθρωποι υψηλού μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου, που σέβονται το φυσικό περιβάλλον και δεν διστάζουν να ταξιδεύουν σε πολύ μακρινούς προορισμούς, πραγματοποιώντας πολυήμερες διαμονές.
ΑΠΟΓΕΙΩΘΗΚΕ Ο ΚΛΑΔΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 2005
Λειτουργούν πάνω από 200 καταδυτικά κέντρα
Με 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής (σχεδόν το 35% ολόκληρης της Μεσογείου), 3.500 νησιά και βραχονησίδες, άριστο κλίμα, ζεστά και διαυγή νερά, χωρίς επικίνδυνα υδρόβια, η Ελλάδα έχει όλα τα εχέγγυα για να γίνει «Καραϊβική της Ευρώπης». Παρ’ όλα αυτά, οι ερασιτεχνικές καταδύσεις απαγορεύονταν εν πολλοίς μέχρι το 2005, όταν «απελευθερώθηκαν» διά νόμου τα ελληνικά νερά και ο κλάδος απογειώθηκε. Σήμερα έχουν άδεια περισσότερα από 200 καταδυτικά κέντρα.
Από αυτά, περίπου 185 είναι ενεργά και εκτείνονται από την Αλεξανδρούπολη ως την Κρήτη. Ακόμη, ωστόσο, δεν έχουν εκδοθεί οι νομοθετικές διατάξεις για τη δημιουργία καταδυτικών πάρκων, που προβλέπονται στον νόμο του 2005 αλλά απαιτούν τη συνεργασία μιας σειράς υπουργείων για να διευκρινιστούν προδιαγραφές, κανονισμός λειτουργίας κ.ά. «Τα καταδυτικά πάρκα είναι στην ουσία προστατευόμενες περιοχές όπου απαγορεύεται το ψάρεμα. Γι’ αυτό και λειτουργούν ως αλιευτικές ρεζέρβες», εξηγεί ο Γιώργος Τζανάκης, υπεύθυνος του Καταδυτικού Οδηγού Ελλάδας.
Ο ίδιος τονίζει πως είναι κρίσιμο να χωροθετηθούν, καθώς θα αντιμετωπίσουν τον μοναδικό παράγοντα όπου η Ελλάδα μειονεκτεί, την έλλειψη ψαριών λόγω υπεραλίευσης, ενώ θα αλλάξουν και το προφίλ των δυτών στη χώρα μας.
Οπως παραδέχονται όλοι οι εμπλεκόμενοι, στην Ελλάδα δεν υπάρχει ακόμη στοχευμένος καταδυτικός τουρισμός. Οι πελάτες των καταδυτικών κέντρων -σε ποσοστό 80%- δεν είναι άνθρωποι που ταξιδεύουν για να βουτήξουν, αλλά τουρίστες που συνδυάζουν τις διακοπές τους με μια κατάδυση, συχνά την πρώτη της ζωής τους.
Πέρυσι βούτηξαν στην Ελλάδα 209.000 άνθρωποι και άλλοι 162.000 το 2011 με τις καταδύσεις να ανέρχονται σε μισό εκατομμύριο ετησίως. Φέτος, ωστόσο, τα μηνύματα δεν είναι προς το παρόν πολύ ενθαρρυντικά. «Οι τουρίστες του Μαΐου και του Ιουνίου, που έχουν αγοράσει σε μεγάλο βαθμό all inclusive πακέτα, δεν έχουν χρήματα για παράλληλες δραστηριότητες», εξηγεί ο κ. Τζανάκης. Οι ελπίδες πλέον στρέφονται στους τουρίστες Ιουλίου και Αυγούστου, που συνήθως είναι πιο εύποροι.
Δημιουργία πάρκων σε νησιά
Εντονο είναι το ενδιαφέρον από διάφορους νησιωτικούς δήμους για τη δημιουργία καταδυτικών πάρκων. Στη Σαντορίνη το εγχείρημα υποστηρίζει θερμά ο Πιερ Ιβ Κουστό, γιος του θρυλικού ωκεανογράφου, ενώ σε ετοιμότητα για τη νομοθετική ρύθμιση βρίσκονται Ιος, Μήλος, Σέριφος, Λειψοί, Σπέτσες κ.ά.
«Οι ψαράδες μπορεί σε πρώτη φάση να αντιδράσουν, αλλά θα ωφεληθούν μακροπρόθεσμα αφού οι προστατευόμενες περιοχές θα αυξήσουν τα αποθέματα ψαριών ενώ οι ίδιοι μπορούν να μετατρέψουν τα ψαροκάικα σε σκάφη με γυάλινο πυθμένα και να ξεναγούν τουρίστες», εξηγεί ο Νίκος Τζανουδάκης, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εκπαιδευτών Κατάδυσης. «Το μέλλον των νησιών μας είναι και στη θάλασσα. Καμία άλλη χώρα στη Μεσόγειο δεν διαθέτει τον πολιτισμό των δικών μας θαλασσών. Ο καταδυτικός τουρισμός δίνει, ιδιαίτερα στα μικρά νησιά, προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης. Πρέπει άμεσα να δώσουμε στους νησιωτικούς ΟΤΑ το σωστό νομοθετικό εργαλείο για τον καταδυτικό τουρισμό», επισημαίνει ο πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου Μικρών Νησιών Λευτέρης Κεχαγιόγλου. Οπως άλλωστε εξηγεί ο καθηγητής θαλάσσιου περιβάλλοντος, Βασίλης Τσελέντης, πρόσφατη κοινοτική οδηγία υποχρεώνει την Ελλάδα να οριοθετήσει θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές για την προστασία της βιοποικιλότητας.
πηγή: www.ethnos.gr
