Η απόκρυφη ομορφιά του Αιγαίου
Όποιος έχει επισκεφθεί το νησί της Σαμοθράκης, καταλαβαίνει τι είναι αυτό που κάνει το νησί τόσο ιδιαίτερο. Δεν είναι μόνο οι εικόνες της πλούσιας φυσικής ομορφιάς του. Δεν είναι ούτε το «αποκρυφιστικό» παρελθόν της. Είναι ένα μοναδικό συναίσθημα που σε κάνει να πιστεύεις ότι, τούτος εδώ ο τόπος είναι ξεχωριστός. Μια μορφή ενέργειας που πηγάζει από τα δέντρα, τους καταρράκτες, τους κατοίκους του.
Θύματα και εμείς αυτής της «Σαμοθρακικής» μαγείας, θα προσπαθήσουμε να αποδομήσουμε την έννοια του νησιού και να σας το παρουσιάσουμε σαν να άλλοι ροβινσώνες. Πρώτα όμως λίγη γεωγραφία.
Η Σαμοθράκη είναι νησί του Θρακικού Πελάγους. Βρίσκεται στο Βορειοανατολικό τμήμα του Αιγαίου μεταξύ των νησιών Λήμνος, Ίμβρος και Θάσος, και απέχει 24 ναυτικά μίλια από την Αλεξανδρούπολη. Η επιφάνεια του νησιού είναι 178 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ η υψηλότερη κορυφή του έχει υψόμετρο 1.611 μέτρα. Με αυτό το ύψος, η Σαμοθράκη είναι το ψηλότερο ελληνικό νησί -με την εξαίρεση των δύο μεγαλονήσων, της Κρήτης και της Εύβοιας.
Ανοίγοντας τώρα του χρονοντούλαπο μας, πρωτοσυναντάμε τη Σαμοθράκη στα προϊστορικά χρόνια. Εκείνη την εποχή ήταν που γεννήθηκε η μυστηριακή θρησκεία των Καβείρων που καθιέρωσε το νησί ως ένα από τα μεγαλύτερα θρησκευτικά κέντρα της αρχαιότητας.
Αργότερα, κατά τον 7ο αιώνα, ήρθαν στο νησί οι πρώτοι Έλληνες, αιολικής καταγωγής. Η σημερινή Παλαιάπολη, αποτελούσε κατά την αρχαιότητα το σημαντικότερο κέντρο του νησιού, το οποίο κυβερνιόταν από «βασιλέα», λάτρευε ως προστάτιδα την Αθηνά και έκοβε δικό του αργυρό νόμισμα. Στη συνέχεια η Σαμοθράκη πέρασε στην εξουσία των Μακεδόνων και των Ρωμαίων. Ο Περσέας, ο τελευταίος βασιλιάς της Μακεδονίας, επέλεξε το νησί ως τελευταίο καταφύγιο του πριν πέσει στα χέρια των Ρωμαίων. Κατά το Μεσαίωνα, στα πλαίσια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, το νησί αποτελούσε τόπο εξορίας, και δεχόταν συχνά επιδρομές ξένων, Σλάβων, Σαρακηνών ή άλλων πειρατών. Για προστασία από τις επιθέσεις χτίστηκε το κάστρο της Χώρας καθώς και οι πύργοι-βίγλες στην Παλαιάπολη και το Φονιά.
Στην εποχή της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης και στα νεότερα χρόνια η Σαμοθράκη γνώρισε σοβαρές δοκιμασίες: την κυριαρχία από τους Γενουάτες Gattilusi το 1430 και την κατάκτηση από τους Τούρκους το 1479. Ιδιαίτερα η τελευταία κατάκτηση οδήγησε σε δραματική μείωση του πληθυσμού, που το 17ο αιώνα περιοριζόταν στους 800 μόλις κατοίκους. Την ανοδική πορεία του επόμενου αιώνα ακολούθησε η επανάσταση του 1821, όταν οι Τούρκοι έσφαξαν το μεγάλο μέρος των εξεγερμένων κατοίκων. Όμως το νησί κατάφερε να αναγεννηθεί οικονομικά και πληθυσμιακά και το 1912 ενώθηκε με την Ελλάδα. Μετά τη δοκιμασία του Β’ Παγκοσμίου πολέμου ακολούθησε η αιμορραγία της μετανάστευσης. Τελικά όμως η Σαμοθράκη για άλλη μια φορά ορθοπόδησε και σήμερα αριθμεί περίπου 2500 κατοίκους.
Αν θα θέλαμε να περιγράψουμε τον τόπο αυτόν με μία λέξη, αυτή θα ήταν «ευλογημένος». Παρότι μικρό νησί, είναι πλούσιο σε αρχαιολογικά μνημεία, με τα διάσπαρτα απομεινάρια λαμπρών πολιτισμών που άκμασαν χιλιάδες χρόνια πριν. Έχει παραδοσιακό και διατηρητέο οικισμό, ανεξάντλητους υδατικούς πόρους και ενεργειακό δυναμικό, ιαματικές πηγές ενώ χαρακτηριστική είναι η δομή της αγροτικής της οικονομίας με έμφαση στην κτηνοτροφία. Το κατ΄ εξοχήν ιδιαίτερο γνώρισμα του νησιού παραμένει η άγρια, παρθενική έξαρση του φυσικού της κάλλους. Τα άφθονα νερά της, η σπάνια πανίδα του νησιού και τα ατελείωτα ρυάκια που δημιουργούν εντυπωσιακούς καταρράκτες συνθέτουν ένα σπάνιο εξωτικό τοπίο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως προστατευόμενη περιοχή, ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000. Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά.
Οι πρώτες σας στιγμές στο νησί θα σας βρουν στο μοναδικό λιμάνι που υπάρχει, στην Καμαρίωτισσα. Πρόκειται για γραφικό επίνειο, που οφείλει την ονομασία της στο εικόνισμα της Παναγίας από τις Καμάρες, που φυλάσσεται στην ομώνυμη εκκλησία. Το μεγάλο λιμάνι της Σαμοθράκης, και παράλληλα κόμβος από όπου ξεκινούν οι βασικές οδικές αρτηρίες για τις δύο πλευρές του νησιού. Στο ακρωτήρι δίπλα στη μικρή λιμνοθάλασσα – υδροβιότοπο του Αγ. Ανδρέα δεσπόζουν οι ανεμογεννήτριες. H Καμαριώτισσα είναι κατά την καλοκαιρινή περίοδο κέντρο του νησιού και αποκαλείται το μαργαριτάρι του βόρειου Αιγαίου.
Μετά υπάρχει η Χώρα, πρωτεύουσα του νησιού. Παραδοσιακός και διατηρητέος οικισμός, χτισμένος το 15ο αι. αμφιθεατρικά, σε υψόμετρο 300 μ, ανάμεσα στις πλαγιές του όρους Σάος, με τα διώροφα πετρόκτιστα σπίτια με τις κεραμοσκεπές, τις πλακόστρωτες πλατείες και τα όμορφα καλντερίμια. Επίσης εδώ θα βρείτε όμορφα cafe, μικρά τουριστικά μαγαζάκια καθώς και πολλά καταλύματα. Καθώς βρίσκεστε στη Χώρα μην ξεχάσετε να επισκεφθείτε την Εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, για τις πολύτιμες εικόνες της και τις κάρες των «Πέντε Μαρτύρων της Σαμοθράκης», το Λαογραφικό Μουσείο και το εξωκλήσι του Σωτήρος καθώς και τα ερείπια του μεσαιωνικού Κάστρου, απομεινάρι της κυριαρχίας των γενοβέζων Γατελούζων γύρω στο 1400.
Βόρεια της Χώρας βρίσκεται η Παλαιόπολη, επίνειο και μυστηριακό κέντρο κατά την αρχαιότητα, παραλιακός οικισμός σήμερα, στους πρόποδες του όρους Σάος. Αποτελεί το αρχαϊκό και ελληνιστικό κέντρο του νησιού, όπου και σώζονται τα ερείπια της Αρχαίας Πόλης και του Ιερού των Μεγάλων Θεών. Εκεί βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος που συνδέθηκε άρρηκτα με τα «μυστήρια της Σαμοθράκης». Ο χώρος αυτός θυμίζει Δελφικό τοπίο, πνιγμένος μέσα στα πλατάνια και στις πικροδάφνες. Εκεί είναι που γίνονταν τα Καβύρεια Μυστήρια, εφάμιλλα των Ελευσίνιων, με σκοπό κατά πάσα πιθανότητα την εξασφάλιση της μεταθανάτιας ζωής. Επισκεφθείτε επίσης το μουσείο και δείτε μεταξύ άλλων το αντίγραφο του αγάλματος της Νίκης της Σαμοθράκης, που βρέθηκε στο νησί. Το αυθεντικό βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου.
Ανατολικότερα είναι τα Θερμά Λουτρά μέσα σε πλατάνια. Τα θειούχα και ραδιούχα νερά θεραπεύουν ρευματισμούς, αρθριτικά, ισχιαλγίες. Σε μικρή απόσταση και σε όμορφο περιβάλλον με καστανιές και πλατάνια είναι ο καταρράκτης “Γριά Βάθρα”και ψηλότερα η “Κρέμαση” με μικρούς καταρράκτες και χιλιάδες πουλιά. Πιο ανατολικά ο ποταμός Φονιάς δημιουργεί στα υψώματα μεγαλύτερους καταρράκτες με λίμνες τοπία φυσικού κάλλους. Από τη νότια πλευρά του νησιού υπάρχουν τα χωριά Αλώνια με το παλιό μοναστήρι. Μετά ο δρόμος φέρνει στη μοναδική παραλία με άμμο και πεντακάθαρη θάλασσα την Παχειά Άμμο. Ανάμεσα στα υψώματα στη κορφή απότομου πέτρινου λόφου είναι το εκκλησάκι της Παναγίας της Κρημνιώτισσας.
Στην περιοχή ανθεί κυρίως ο «εναλλακτικός τουρισμός» αφού κάθε καλοκαίρι εκατοντάδες παραθεριστές στήνουν τις σκηνές τους εντός και εκτός των εγκαταστάσεων Camping, σε μια προσπάθεια να απολαύσουν όσο γίνεται περισσότερο την ιδιαίτερη ενέργεια που αναφέραμε στην αρχή.
Το νησί επίσης προσφέρεται για αρκετές δραστηριότητες, όπως Κανόε-Καγιάκ, Scuba diving, ορειβασία κτλ. Τώρα για τους πιο παραδοσιακούς υπάρχει πάντα το σπορ της «γευστικής κατάδυσης», αφού υπάρχουν αρκετές τοπικές νοστιμιές που μπορείτε να δοκιμάσετε. Εγώ πάντως συστήνω το παραδοσιακό κατσικάκι.
Χρήσιμες πληροφορίες
Δημαρχείο: 25513 50800
Αστυνομία: 25510 41203
Λιμεναρχείο: 25510 41305
Κέντρο υγείας: 25513 50700
