Το ανεμόμετρο, όπως λέει και το όνομα του, μετρά την ταχύτητα του ανέμου.
Υπάρχουν δύο είδη ανεμόμετρων: ανεμόμετρα κυπέλλων και ανεμόμετρα έλικας. Το ανεμόμετρο κυπέλλου αποτελείται από μικρά κύπελλα (συνήθως
τρία στον αριθμό), τα οποία είναι στερεωμένα στις άκρες οριζόντιων ακτινωτών βραχιόνων, που σχηματίζουν μεταξύ τους γωνία 120 μοιρών.
Ο άνεμος εξαναγκάζει το σύστημα σε περιστροφή και από την ταχύτητα περιστροφής του ανεμομέτρου, μπορούμε να υπολογίσουμε την ταχύτητα του ανέμου.
Το ανεμόμετρο έλικας, αποτελείται από μία μικρή έλικα και από ένα μικρό πτερύγιο στο πίσω μέρος. Από την ταχύτητα περιστροφής της έλικας μπορούμε να υπολογίσουμε την ταχύτητα του ανέμου. Ακόμη, εξαιτίας του πτερυγίου, μπορούμε, ανά πάσα στιγμή, να γνωρίζουμε και τη διεύθυνση του ανέμου.
Τα σημερινά εξελιγμένα ανεμόμετρα μπορούν να δώσουν την πραγματική ταχύτητα του πνέοντος ανέμου και την πραγματική διεύθυνση του, με το σκάφος σε κίνηση!
Αυτό είναι κάτι πολύ χρήσιμο, καθώς βοηθάει στη στρατηγική πορεία των όρτσα, για να μειώσουμε την απόσταση που πρόκειται να καλυφθεί, μέχρι να φθάσει το σκάφος στον προορισμό του.
Σήμερα, υπάρχουν τα φορητά και τα μόνιμα ανεμόμετρα. Τα πλεονεκτήματα των φορητών είναι ότι μπορούμε να τα πάρουμε παντού, δεν χρειάζεται κάποια εγκατάσταση στο σκάφος (άρα επιπλέον κόστος) και λειτουργούν μόνο όταν τα χρειαζόμαστε, συνεπώς η διάρκεια ζωής τους είναι μεγαλύτερη. Το μειονέκτημα τους όμως, είναι ότι μετρούν τον σχετικό άνεμο στο επίπεδο του καταστρώματος και δεν μπορούν να δώσουν την πραγματική ταχύτητα και διεύθυνση του ανέμου, κατά την κίνηση.
Τα μόνιμα ανεμόμετρα από την άλλη, μετρούν τον άνεμο από ψηλά, και συγκεκριμένα από την κορυφή του καταρτιού, όπου η ταχύτητα του ανέμου είναι σαφώς μεγαλύτερη απ’ ότι στο κατάστρωμα, δίνοντας έτσι καλύτερη περιγραφή της έντασης και της διεύθυνσης του ανέμου, γιατί δεν υπάρχουν εμπόδια, όπως αντικείμενα στον χώρο ή μεγάλα κύματα.
Το μειονέκτημα είναι ότι τα κινούμενα μέρη τους, με την πάροδο του χρόνου χρειάζονται συντήρηση ή και αλλαγή, οπότε είναι κάτι που κοστίζει.
Μία χρήσιμη συμβουλή, εάν τοποθετήσετε μόνιμο ανεμόμετρο, είναι να γίνει σωστά η τοποθέτηση του δείκτη του οργάνου. Ειδικότερα, ιδανική θέση είναι η τοποθέτηση κοντά στον ορίζοντα του χρήστη, για να μην χρειάζεται να αλλάζει συνεχώς γωνίες στα μάτια του, όταν θέλει να δει τα στοιχεία του ανεμόμετρου.
Τέλος, αξιοσημείωτο είναι ότι στα περισσότερα ανεμόμετρα, υπάρχει και η δυνατότητα μέτρησης της θερμοκρασίας, αλλά και της υγρασίας. Επιπλέον, να σημειώσουμε ότι τα εκσυγχρονισμένα πλέον συστήματα αυτόματων πιλότων, παίρνουν μετρήσεις και από τα ανεμόμετρα, και έτσι διαθέτουν περισσότερα στοιχεία, που τους βοηθούν να κρατήσουν την πορεία του σκάφους.