Στις μέρες μας οι προβλέψεις για τον καιρό βασίζονται σε επιστημονικές μεθόδους. Ο κλάδος της μετεωρολογίας έχεις στη διάθεση της επιστήμονες, δορυφόρους και ένα πλήθος ειδικού εξοπλισμού που επιτρέπουν μια έγκυρη και εμπεριστατωμένη πρόγνωση των εκάστοτε καιρικών φαινομένων.
Βέβαια, κάτι τέτοιο δεν συνέβαινε κατά την αρχαιότητα όπου οι επίδοξοι ναυτικοί έπρεπε μόνοι τους να ερμηνεύσουν τα σημάδια. Χωρίς δελτία καιρού άκουγαν, έβλεπαν και ένιωθαν το φυσικό κόσμο, προσπαθώντας να βρουν συνδέσεις ανάμεσα σε αυτόν και στα διάφορα καιρικά φαινόμενα. Οι «πρώτοι μετεωρολόγοι» βασίζονταν στην εμπειρία τους και δημιούργησαν μια σειρά παρατηρήσεων, κάποιες από τις οποίες ισχύουν μέχρι και σήμερα.
Σύμφωνα με αυτές, πριν από κάθε καιρικό φαινόμενο υπάρχουν κάποια σημάδια, που, αν τα γνωρίζουμε, μπορούμε, αν μη τι άλλο, να έχουμε όλο το χρόνο που χρειαζόμαστε, ώστε να προετοιμασθούμε για αυτά.
Τα σημάδια είναι σε γενικές γραμμές τα ίδια, αλλά σίγουρα σε κάθε περιοχή θα υπάρχουν και τα «τοπικά» σημάδια, που συνήθως τα ξέρουν πολύ καλά οι ντόπιοι κάτοικοι.
Ο κόσμος των ζώων
Το ζωικό βασίλειο έχει τη δυνατότητα να προβλέψει επιτυχημένα τη διάθεση του καιρού ακόμα και δύο μέρες πριν. Αυτό οφείλεται στη μεγάλη ευαισθησία των ζώων στις αλλαγές της ατμοσφαιρικής πίεσης. Τα πουλιά για παράδειγμα συνήθως πετούν πιο χαμηλά, όταν πρόκειται να πλησιάσει την περιοχή ένα βαρομετρικό χαμηλό. Αντίθετα, σε περίπτωση που η ατμοσφαιρική πίεση είναι υψηλή, αυτά πετούν πολύ ψηλά. Η εμφάνιση αρκετών λαγών σε μία περιοχή και η ασυνήθιστα έντονη δραστηριότητά τους και κινητικότητά τους, είναι επίσης ένα σημάδι χαμηλού βαρομετρικού που πλησιάζει στην περιοχή μέσα στις επόμενες ώρες.
Αν τώρα υπολογίσουμε ότι και ο άνθρωπος ανήκει στο ζωικό αυτό βασίλειο, θα διαπιστώσουμε ότι και εμείς από μόνοι μας αποτελούμε ένα σημάδι πρόγνωσης. Συγκεκριμένα, το ανθρώπινο σώμα δείχνει και αυτό κάποια σημάδια αλλαγής του καιρού, αλλά σπάνια τα αναγνωρίζουμε. Για παράδειγμα οι άνθρωποι με κατσαρά μαλλιά βλέπουν τα μαλλιά τους να γίνονται πιο κατσαρά και να χάνουν τη φόρμα τους, όσο πλησιάζει ένα άσχημο καιρικό φαινόμενο. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην γούνα των ζώων.
Πόνοι σε παλιά σπασίματα οστών ή πόνοι αρθρώσεων είναι επίσης ένα σημάδι επιδείνωσης του καιρού. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κάποιο ηλικιωμένο συγγενή που παραπονιέται ότι πονάει επειδή θα αλλάξει ο καιρός.
Ο κόσμος των φυτών
Πέρα από τα ζώα και τα φυτά συμμετέχουν με τον τρόπο τους στο παιχνίδι της πρόβλεψης του καιρού. Σίγουρα και εσείς θα έχετε παρατηρήσει τη μυρωδιά που υπάρχει στην ατμόσφαιρα λίγο πριν ξεκινήσει η βροχή. Αυτό οφείλεται στην υγρασία της ατμόσφαιρας που προηγείται μιας βροχής. Επίσης τα ανθοφόρα φυτά συνήθως ανοίγουν τα άνθη τους περισσότερο λίγο πριν τη βροχή, για να μπορέσουν να δεχτούν περισσότερο νερό της βροχής.
Ο ήχος
Ο υγρός καιρός, που συνήθως θα καταλήξει σε μπόρα ή βροχή συντελεί στην καλύτερη κίνηση των ηχητικών κυμάτων, οπότε όλοι οι ήχοι της φύσης ακούγονται πιο πολύ από ότι πριν. Ειδικά ένας οξύς ήχος μπορεί να ακουστεί πολύ πιο μακριά από ότι θα ακουγόταν κάτω από καλές καιρικές συνθήκες. Όταν αρχίσει να επικρατεί μεγάλη ησυχία σε μία περιοχή, συνήθως αυτό προμηνύει κακό καιρό και οφείλεται στο γεγονός ότι όλα τα ζώα έχουν μπει στις φωλιές τους για να προστατευθούν.
Ο καπνός
Αν έχετε ανάψει μια φωτιά για να ζεσταθείτε ή για να φάτε, μπορείτε να έχετε και ταυτόχρονη πρόβλεψη καιρού. Έτσι, όταν ο καπνός από τη φωτιά σας ανεβαίνει προς τα πάνω κάθετα και ανενόχλητος, τότε ο καιρός είναι σταθερός και δεν προβλέπεται να αλλάξει κάτι στις καιρικές συνθήκες σύντομα. Αν όμως ανεβαίνει με στροβιλισμούς ή αν αφού ανέβει λίγο μετά παραμένει εκεί ή κατεβαίνει πάλι προς τα κάτω, τότε το πιο πιθανό είναι ότι σύντομα θα έχετε βροχή ή βροχή σε συνδυασμό με δυνατό αέρα.
Σημάδια στον ουρανό
- Λαμπρός γαλάζιος ουρανός σημαίνει καλό καιρό, ενώ κόκκινος η κίτρινος το πρωί, σημαίνει αέρα η βροχή.
- Ήλιος άσπρος που δεν λάμπει, δείχνει βροχή και σκοτεινό ουρανό.
- Κόκκινος ουρανός πριν ανατείλει ο ήλιος, που καθαρίζει μόλις ανατείλει, είναι σημάδι βροχής.
- Ηλιοβασίλεμα χωρίς σύννεφα με ανοιχτό πορτοκαλί ουρανό δείχνει ωραίο καιρό. Αν ο ουρανός είναι κόκκινος δείχνει αέρα.
- Ουρανός ροδοκόκκινος στη δύση του ήλιου, είτε καθαρός είτε συννεφιασμένος είναι, σημαίνει ωραίο καιρό.
- Όταν το χρώμα του ουρανού είναι θόλο σκοτεινό η βαθύ κόκκινο, δείχνει βροχή και αέρα.
- Ουρανός με λαμπρό κίτρινο χρώμα, στη δύση του ηλίου δείχνει αέρα και με σκοτεινό κίτρινο, βροχή.
- Ήλιος με πόδια, δηλαδή με τις ακτίνες του να περνούν από τα ανοίγματα των σύννεφων όταν δύει, δείχνει αέρα.
- Ήλιος που φαίνεται σαν πιο μικρός όταν δύει, δείχνει αέρα δυνατό.
- Ξάστερη νύχτα με δροσιά δείχνει ωραίο καιρό με διάρκεια.
- Ομίχλη που διαλύεται δείχνει καλυτέρευση του καιρού.
- Σύννεφα που τρέχουν δείχνουν κακοκαιρία.
- Όταν μεγαλώνουν τα μικρά σύννεφα δείχνουν βροχή.
- Όταν μικραίνουν τα μεγάλα, δείχνουν βελτίωση του καιρού.
- Όταν μαζεύονται σύννεφα μαζεύονται στους πρόποδες βουνού σημαίνουν βροχή, ενώ όταν ανεβαίνουν η λιγοστεύουν δείχνουν καλοκαιρία.
Πηγή: The SAS Survival Handbook
