Κόντρα έχει ξεσπάσει μεταξύ Φίλιπ Ροθ και wikipedia, επαναφέροντας το θέμα της αξιοπιστίας της διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας που με τα χρόνια έχει αναδειχθεί σε… αυθεντία.
Τι συνέβη; O αμερικανός συγγραφέας διέγνωσε λάθος σε λήμμα που τον αφορούσε αλλά δεν μπορούσε με κανέναν τρόπο να το διορθώσει!
Ο λόγος; Οι διαχειριστές του site απαιτούσαν πηγή!
Το ζήτημα προέκυψε από μία ανάρτηση για το μυθιστόρημα του Φίλιπ Ροθ, «The Human Stain» («Το ανθρώπινο στίγμα»), έργο που πρωτοκυκλοφόρησε το 2000. Το βιβλίο αφηγείται τη ζωή του Κόλμαν Σιλκ, ενός καθηγητή κλασικών σπουδών σε κάποια φανταστική πανεπιστημιακή σχολή της Μασαχουσέτης. Η ζωή του γίνεται κόλαση μέσα σε ελάχιστο χρόνο από την ώρα που εκστομίζει μία φράση, η οποία ερμηνεύεται ως ρατσιστική.
Συγκεκριμένα ο Σιλκ, όταν ανακαλύπτει ότι δύο φοιτητές του απουσιάζουν συστηματικά, ρωτά τους άλλους αν πρόκειται για φοιτητές-φαντάσματα, χρησιμοποιώντας τη λέξη «spook», λέξη που άλλοτε χρησιμοποιούνταν υποτιμητικά για τους μαύρους. Συμπτωματικά οι δύο μονίμως απόντες φοιτητές ήταν Αφροαμερικανοί και ο Κόλμαν Σιλκ κατηγορείται αυτόματα ως ρατσιστής.
Είναι η εποχή του σκανδάλου του προέδρου Κλίντον με τη Μόνικα Λιουίνσκι, εποχή κατά την οποία βασιλεύουν ο πουριτανισμός και η πολιτική ορθότητα. Ο Σιλκ περιγράφεται από τον Ροθ ως παιδί μαύρων γονιών που όμως ήταν αρκετά ανοικτόχρωμος ώστε να «περνάει» και να ζει ως λευκός. Η Wikipedia, στη σχετική της ανάρτηση που έχει πλέον τροποποιηθεί, έγραφε ότι το πρόσωπο του πρωταγωνιστή ο Ροθ το είχε εμπνευσθεί από έναν γνωστό, άλλοτε, συγγραφέα και σταρ-λογοτεχνικό κριτικό των «Νιου Γιορκ Τάιμς», τον Ανατόλ Μπρουγιάρ, ο οποίος επίσης είχε δύο γονείς μαύρους αλλά ζούσε ως λευκός.
Ο 79χρονος Ροθ λέει πως αυτό δεν ευσταθεί. Και ότι έκανε επανειλημμένες προσπάθειες να διορθώσει το λάθος αλλά πως του δηλωνόταν ότι «δεν ήταν αξιόπιστη πηγή»! Σε εκτενή του επιστολή στο περιοδικό «Νιου Γιόρκερ», ο Ροθ εξηγεί ότι ο χαρακτήρας του Κόλμαν Σιλκ ήταν εμπνευσμένος όχι από τον Μπρουγιάρ αλλά από έναν φίλο τού συγγραφέα, ο οποίος διδάσκοντας στο Πρίνστον το 1985 έκανε μια διφορούμενη παρατήρηση που θεωρήθηκε ότι είχε ρατσιστικές προεκτάσεις.
«Αυτό που έγραψε η Wikipedia, ότι ο χαρακτήρας βασίζεται στον Μπρουγιάρ, δεν προέρχεται από τον κόσμο της φιλαλήθειας αλλά από τη φλυαρία του λογοτεχνικού κουτσομπολιού – και δεν είναι καθόλου, μα καθόλου, αληθές» έγραψε ο Ροθ στην επιστολή του. Και συνέχισε: «Ο Μπρουγιάρ και εγώ γνωρίζαμε ελάχιστα ο ένας τον άλλον. Σε διάστημα τριών δεκαετιών συναντηθήκαμε τυχαία τρεις-τέσσερις φορές, πριν εκείνος πεθάνει το 1990».