Κάθε ιστιοπλόος που σέβεται τον εαυτό του πρέπει να είναι καλά ενημερωμένος για όλα τα φυσικά φαινόμενα που αφορούν τον κόσμο της θάλασσας. Ένα από αυτά είναι και το φαινόμενο της παλίρροιας.Παλίρροια (στη ναυτική γλώσσα μαρέα), ονομάζεται το φυσικό φαινόμενο της περιοδικής ανόδου και καθόδου της στάθμης του νερού.
Η μέγιστη τιμή της ανύψωσης της στάθμης λέγεται πλημμυρίδα (high tide) και η ελάχιστη άμπωτης ή ρηχία (low tide).
Πιο συγκεκριμένα το ύψος της στάθμης εξαρτάται από την απόσταση Γης – Σελήνης αλλά και από αυτή της Γης από τον Ήλιο. Ο ήλιος είναι πολύ μεγαλύτερος από τη σελήνη, απέχει όμως πολύ περισσότερο από τη γη. Έτσι, η έλξη της βαρύτητας, που ασκεί πάνω στη γη, είναι μικρότερη, σχεδόν η μισή από αυτή της σελήνης. Παρόλα αυτά, η έλξη του ηλίου είναι πολύ σημαντική στο φαινόμενο της παλίρροιας. Καθώς η σελήνη διαγράφει τη μηνιαία τροχιά της γύρω από τη γη, κάποια στιγμή ευθυγραμμίζεται με τον ήλιο και τη γη δύο φορές, παρουσιάζοντας τις λεγόμενες συζυγίες και αντιζυγίες.
Όταν συμβαίνει αυτό, οι έλξεις του ηλίου και της σελήνης προστίθενται, αυξάνοντας και μειώνοντας αντίστοιχα το φαινόμενο της παλίρροιας. Οι πλημμυρίδες φτάνουν στη μέγιστη τιμή τους και αντίστοιχα οι ρηχίες στην ελάχιστη, οπότε λέμε ότι έχουμε τις παλίρροιες συζυγιών (spring tides). Όταν η σελήνη διαγράφει την τροχιά της γύρω από τη γη, σχηματίζει δύο φορές μια ορθή γωνία με τη γη και τον ήλιο, δηλαδή κατά το πρώτο και τρίτο τέταρτό της. Όταν συμβαίνει αυτό, οι έλξεις του ηλίου και της σελήνης εξουδετερώνονται μεταξύ τους και έτσι η ένταση του φαινομένου μειώνεται. Οι πλημμυρίδες φτάνουν την ελάχιστη τιμή τους και αντίστοιχα οι ρηχίες, τη μέγιστη, οπότε λέμε ότι έχουμε τις παλίρροιες τετραγωνισμού (neap tides). Η διαφορά του ύψους της παλίρροιας μεταξύ της πλημμυρίδας και της ρηχίας 
λέμε ότι είναι το εύρος της (tide range).
Η παλίρροια του Ευρίπου
Στην Ελλάδα και γενικότερα στη Μεσόγειο, το φαινόμενο της παλίρροιας δεν είναι τόσο έντονο, με εξαίρεση ορισμένα μόνο μέρη, Μια τέτοια εξαίρεση είναι και η παλίρροια του Ευρίπου. Πρόκειται για ένα μοναδικό φαινόμενο που παρατηρείται μόνο στον Πορθμό του Ευρίπου στην Χαλκίδα.
Ο πορθμός και συγκεκριμένα ο δίαυλος του Ευρίπου είναι μία στενή λωρίδα θάλασσας πλάτους 39 m, μήκους 40 m και βάθους περίπου 8,5 m που συνδέει το Βόρειο Ευβοϊκό με τον Νότιο Ευβοϊκό, μεταξύ Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας στη Χαλκίδα. Σ΄ αυτόν το χώρο παρουσιάζεται το ακόλουθο μοναδικό σύνθετο φαινόμενο, τα ύδατά του διαύλου να κινούνται συνεχώς, ενώ συγχρόνως να αλλάζουν και φορά κίνησης, κατευθυνόμενα άλλοτε προς τον Βόρειο και άλλοτε προς το Νότιο Ευβοϊκό. Η συστηματική παρακολούθηση του εν λόγω ρεύματος έδειξε ότι ενώ στις 22-23 ημέρες παρουσιάζει μια κανονικότητα αλλαγής φοράς ανά 6 
ώρες περίπου, όπως ακριβώς η παλίρροια, στις υπόλοιπες 6-7 ημέρες του μήνα το ρεύμα γίνεται τόσο ακανόνιστο που μπορεί να αλλάξει φορά ακόμη και 14 φορές μέσα στο ίδιο 24ωρο.
Η εξήγηση που έχει δοθεί για το συγκεκριμένο χώρο έχει να κάνει με το φυσικό παλιρροιακό κύμα του Αιγαίου που φθάνει στην Εύβοια ανατολικά. Το ένα μέρος του κύματος αυτού εισέρχεται στο Βόρειο Ευβοϊκό (από Β. της Εύβοιας) και ένα άλλο εισέρχεται στο Νότιο Ευβοϊκό (από Ν. της Εύβοιας). Λόγω όμως του διαφορετικού μήκους της διαδρομής, το μεν φυσικό παλιρροιακό κύμα που έρχεται από το Νότο φθάνει στο δίαυλο του Ευρίπου σε 1 ώρα και 15 λεπτά νωρίτερα του ερχόμενου από Βορρά. Εξ αυτού, φυσικό είναι οι νότιοι εισερχόμενοι υδάτινοι όγκοι να ανεβάζουν εκεί τη στάθμη κατά 30-40 εκατοστά και να δημιουργείται θαλάσσιο ρεύμα από Νότο προς Βορρά. Μετά τις 6 ώρες, καθώς η άμπωτη διαδέχεται τη πλημμυρίδα, αντιστρέφονται οι συνθήκες και δημιουργείται αντίθετο ρεύμα, αφού στο βόρειο μέρος έχουν συσσωρευτεί μεγαλύτεροι υδάτινοι όγκοι.