Προϋπόθεση ανάληψης της εξουσίας ή άλμα Τσίπρα στο κενό, η πράξη θα δείξει…
«Ξεκινάμε σήμερα μια συγκεκριμένη πορεία διαδοχικών βημάτων για τη συγκρότηση του ενιαίου πολιτικού φορέα που θα εκφράσει αξιόπιστα και αποτελεσματικά το ιστορικό αίτημα για κοινωνική και πολιτική αλλαγή και ανατροπή… Ξεκινάμε σήμερα τη συγκρότηση της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης της Αριστεράς»! Αυτά ένιωσε την ανάγκη να πει ο Αλέξης Τσίπρας σε κεντρικό ξενοδοχείο στις αρχές της εβδομάδας ξεκινώντας την υλοποίηση του εγχειρήματος της μετατροπής του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ από ομοσπονδία κομμάτων, φορέων και κινήσεων σε ενιαίο πολιτικό φορέα, κάνοντας πράξη τα όσα έταξε με το μήνυμά του το βράδυ των εκλογών της 6ης Μαΐου στους ψηφοφόρους-πολίτες που αισθάνονται μέλη αυτού που πολιτικά ονομάζεται ευρύτερη δημοκρατική παράταξη.
Πρώτο βήμα η εγγραφή μελών από την αρχή! «Τabula rasa» το πολιτικό τερέν του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς προαπαιτούμενα και ανάγκη βιογραφικού κομματικής προϋπηρεσίας! Θεωρητικά τουλάχιστον.
Στόχος, η δημιουργία ενός «πρωτότυπου πολιτικού σχήματος χωρίς ιστορικό προηγούμενο» για την ανάληψη της εξουσίας από μια ισχυρή και καινοτόμα δημοκρατική παράταξη της αριστεράς. Το σχέδιο είναι, ομολογουμένως, αρκετά φιλόδοξο, αλλά κι οι ανάγκες, κι ως εκ τούτου και οι προϋποθέσεις για την πραγμάτωσή του, περισσότερες από ποτέ.
Η ανομοιογένεια στους κόλπους της αριστεράς και ακόμα πιο πολύ εντός του ρευστού κοινωνικού και πολιτικού σώματος που θεωρείται ως δημοκρατική παράταξη, επικίνδυνα μεγάλη. Τόσο που κάνει το εγχείρημα που αναλαμβάνει ο επικεφαλής του κόμματος και η ηγετική ομάδα εξαιρετικά τολμηρό, αν όχι παράτολμο. Οι πιο αισιόδοξοι, από τη δική τους πλευρά, απαντούν με το ενδιαφέρον και προεκλογικά δανεισμένο σύνθημα του αρχηγού του κόμματος «αν όχι τώρα πότε;», με το οποίο εννοείται ακριβώς ότι η διανυόμενη ευρωπαϊκή και ελληνική κρίση προκαλεί-προσκαλεί για τη μαζική, προοδευτική απάντησή της!
Εγγραφή μελών και «Εκκλησία του Δήμου»!
Φιλοδοξία της ηγεσίας, η νέα πολιτική σύνθεση να εκφράσει πέρα από όσους ασπάζονται ριζοσπαστικές αριστερές αντιλήψεις, όλους τους πολίτες που επαναπροσδιορίζουν την πολιτική τους ταυτότητα σε σχέση με το καθημερινό βίωμά τους, όπως εκτυλίσσεται μέσα από τις «αιματηρές» συμπληγάδες του μνημονίου. Ο ΣΥΡΙΖΑ επενδύει στις διαδικασίες μιας νέας πολιτικής κοινωνικοποίησης ουκ ολίγων Ελληνίδων και Ελλήνων, μέσω των ανοιχτών συνελεύσεων, που θεωρείται το κατεξοχήν πεδίο σύγχρονης αριστερής πολιτικοποίησης ή «Εκκλησίας του Δήμου», όπως χαρακτηριστικά την ονομάζει ο Αλέξης Τσίπρας.
Η μαζική εγγραφή μελών και το καινούριο ξεκίνημα για τη δημιουργία ενιαίου πολιτικού φορέα, ασφαλώς, ενέχει κινδύνους δραματικής αλλαγής των μέχρι τώρα συσχετισμών ενός χώρου με, αν μη τι άλλο, μακρά παράδοση. Εξέλιξη, που καθόλου σίγουρο δεν πρέπει να θεωρείται ότι θα γίνει με ευκολία αποδεκτή από εκφραστές ισχυρών ρευμάτων οι οποίοι μέχρι σήμερα διατηρούν σημαντική επιρροή στη διαμόρφωση της πορείας του για περίπου μία δεκαετία εκλογικού σχηματισμού των περισσότερο ή λιγότερο δυναμικών συνιστωσών.
Οι διακριτές προσεγγίσεις, ο ρόλος του ΕΚΜ και το νέο τοπίο
Φυσικά, οι μεγαλύτερες δυσκολίες δεν αναμένεται να προκύψουν κατά τη διαδικασία ενσωμάτωσης πολιτών που πολιτικοποιούνται λόγω των άγριων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, βρίσκοντας ένα ασφαλές καταφύγιο στο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά από τους όρους μακροχρόνιας ένταξης, μετά την κατ’ ανάγκη πρόσφατη είσοδό τους, των δυνάμεων που καλύφθηκαν κάτω από την προσθήκη Ενιαίο Κοινωνικό Μέτωπο στον τίτλο του σχήματος. Το μεγάλο στοίχημα, πράγματι, είναι η σφυρηλάτηση και ιδεολογικής ενότητας, μετά την αρραγή πολιτική ενότητα που απέδειξαν ότι επέτυχαν οι δύο πλευρές, εκείνοι που σχηματικά θέλγονται πολιτικά από τον ΣΥΡΙΖΑ και η καθόλου ολιγάριθμη ομάδα εκείνων που γοητεύτηκαν προεκλογικά από το ό,τι συμβόλιζε το ΕΚΜ.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ενδιαμέσως των δύο πρόσφατων εκλογικών αναμετρήσεων, η εκ διαμέτρου διαφορετικές προσεγγίσεις των δύο πλευρών στην πρόταση του προέδρου της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ για τοποθέτηση από τα κόμματα στη θέση του Πρωθυπουργού, του βετεράνου σοσιαλδημοκράτη πολιτικού, Γεράσιμου Αρσένη. Ακόμα πιο ενδιαφέρον, το μήνυμα του κόσμου που ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ σε δύο από τις μεγαλύτερες εκλογικές περιφέρειες, Β΄ Αθήνας και Περιφέρεια Αττικής, όπου Σακοράφα – Κουρουμπλής και Μητρόπουλος, αντίστοιχα, «χρωμάτισαν» κεντροαριστερά το μέχρι τότε σκληροπυρηνικό ριζοσπαστικά αριστερό προφίλ του ΣΥΡΙΖΑ.
Μόνος τρόπος υπέρβασης του ιδεολογικής υφής αυτού σκοπέλου, η τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα στην εκδήλωση-άνοιγμα θυρών προς τους αριστερούς και δημοκρατικούς πολίτες στο υπό δημιουργία αδιαπραγμάτευτης προοδευτικης και αντι-νεοφιλελεύθερης κατεύθυνσης κόμματος, σύμφωνα με την οποία: «Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δεν φιλοδοξεί να είναι ούτε μπορεί να είναι αντίγραφο ούτε της ΕΔΑ του 1958, ούτε του ΠΑΣΟΚ του 1981. Γιατί πολύ απλά σήμερα δεν έχουμε ούτε 1958 ούτε 1981… Έχουμε πλήρη επίγνωση ότι βρισκόμαστε σε μια νέα, σύνθετη απαιτητική εποχή, με το λαό μας μπροστά σε μια πρωτοφανή δοκιμασία». Αρκεί, η λογική αυτή για μια ριζικά καινούρια σύνθεση μιας αριστερής εμπνεύσεως κι από την αρχή δομημένης προοδευτικής-δημοκρατικής παράταξης να γίνει κατορθωτό να υπηρετηθεί στην πράξη, τόσο από την ηγεσία όσο και από τα ειδικού πολιτικού βάρους στελέχη και τους πιστότερους εκ των υποστηρικτών των δύο διακριτών πολιτικών αντιλήψεων.
Όπως και να έχει, οι απαντήσεις θα δοθούν στην πράξη. Στο τέλος της διαδικασίας, έχει οριοθετηθεί το ιδρυτικό συνέδριο, στο οποίο θα διαμορφωθεί οριστικά η πολιτική πλατφόρμα του νέου κόμματος. Την άνοιξη, και πέρα από τον όποιο πανηγυρικό τόνο θεμιτά επιχειρηθεί να δοθεί από την ηγεσία, αναμένεται μετά από πολλές μίνι διαδικασίες – κατά τόπους και κατά συνελεύσεις ανά την επικράτεια – προσομοίωσης της επίλυσης αντιτιθέμενων ιδεολογικών πεποιθήσεων, να δοκιμαστούν πραγματικά οι αντοχές των βασικών εκπροσώπων των εσωτερικών ιδεολογικών μερών, χωρίς προς το παρόν να είναι δυνατό να εκτιμηθεί με ακρίβεια το τελικό αποτέλεσμα του προ ημερών αρχινισμένου και, σίγουρα, γοητευτικού πολιτικού ταξιδιού.
Τα πρόσωπα-«κλειδιά» και η ανοχή των ριζοσπαστών
Παρότι η περιγραφόμενη ιδεολογική σύνδεση φαντάζει δύσκολη, τα χαρακτηριστικά των προσώπων που εκ των πραγμάτων πρωταγωνιστούν στο φιλόδοξο εγχείρημα καλλιεργούν δικαιωματικά ελπίδες για τη δυνατότητα τελικής επιτυχίας, έστω κι αν απαιτηθεί τιτάνια προσπάθεια για κάτι τέτοιο. Όσοι παρακολούθησαν αναλυτικά και στις λεπτομέρειες της την προεκλογική κεντρική εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ, η οποία είχε δομηθεί πάνω σε έναν εκτενή χαιρετισμό και μια συνθετική ομιλία, των δύο σημαντικότερων μάχιμων εκλογικών φυσιογνωμιών του σχήματος, Σακοράφα και Τσίπρας, αντίστοιχα, αντιλήφθηκαν ότι η Βουλευτής Β΄ Αθήνας και τρόπον τινά άτυπη εκπρόσωπος του ΕΚΜ ξεπερνούσε στην πραγματικότητα σε ριζοσπαστισμό τον βασικό ομιλητή και επικεφαλής της προσπάθειας Αλέξη Τσίπρα.
Καθόλου τυχαίο, δε, δεν πρέπει να θωρείται ότι η Σοφία Σακοράφα ορίστηκε ως επικεφαλής της προσπάθειας, συντονίστρια της οργανωτικής επιτροπής, «μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ σε ενιαίο, δημοκρατικό και πλουραλιστικό φορέα πολιτικής ενότητας». Μοιάζει, από κάθε άποψη, ως το πρόσωπο-«κλειδί» που μπορεί να οδηγήσει την προσπάθεια του κόμματος στο στόχο από τη λιγότερο κακοτράχαλη διαδρομή.
Από τη δική τους πλευρά, τα πιο ριζοσπαστικά τμήματα της αριστεράς που συμμετέχουν στο εγχείρημα, πολλά εξ αυτών εγγύτερα στην προσέγγιση Αλαβάνου από αυτή της παρούσας ηγεσίας, δε δείχνουν για την ώρα ιδιαίτερη δυσπιστία στην προοπτική σμίλευσης πιο συνεκτικής πολιτικής ενότητας, προκειμένου να υπηρετηθεί το διακύβευμα της αριστερής διακυβέρνησης. Η ύπαρξη του εκλογικού μπόνους στον εκλογικό νόμο τους πείθει ακόμα για την ανάγκη μιας μαζικής νέας πολιτικής σύνθεσης με κυβερνητική προοπτική. Κανείς, όμως, δεν ξέρει την αντίδρασή τους σε περίπτωση που η κρίση συνεχίζει να βαθαίνει και να εξαθλιώνει μεγάλες κοινωνικές μάζες, κι ο ΣΥΡΙΖΑ, ως αξιωματική αντιπολίτευση, και λόγω νέων εσωτερικών ισορροπιών, επιλέξει να εμμείνει σε περισσότερο θεσμικές εκφράσεις της λαϊκής αντίδρασης και οργής!
Κριτής η… μελλοντική κυβερνητική πράξη
Η ρητορική, το κοινό όραμα, κι ο αλληλοσεβασμός των δύο προαναφερθεισών κεντρικών φιγούρων του νέου κόμματος, σε συνδυασμό με τη στάση κάποιας ανοχής των ριζοσπαστών σε μερική συντηρητικοποίηση του νέου κόμματος, σκιαγραφούν μέχρι στιγμής ως σχετικά ευοίωνο το σε κάθε περίπτωση ακανθώδες και πολυδιάστατο εγχείρημα πολιτικής και ιδεολογικής ομογενοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ. Ακόμα, όμως, κι αν αυτό επί του αντιπολιτευτικού πολιτικού χάρτου, εν τέλει, εμφανιστεί ως επιτυχημένο, μόνο όταν – και αν – έρθει η ώρα να κριθεί κυβερνητικά μια νέα σοσιαλιστική και δημοκρατική σύνθεση, θα έχει την αληθινή ευκαιρία να αποδείξει τη λειτουργικότητα και την κοινωνική και πολιτική αποδοτικότητά της για τον ευρύτερο πολιτικό χώρο που αποφάσισε να την υλοποιήσει και, το πλέον σημαντικό, για την κοινωνία που προσβλέπει πολλά – ουσιαστικά τη διάσωσή της όπως μέχρι σήμερα έχει γνωρίσει τον εαυτό της – από μια φιλόδοξη, οραματική, εφαρμογή της!