Πολλοί από εμάς μπορεί να έχουμε συναντήσει κάποιο δελφίνι, όταν ταξιδεύουμε με πλοίο, και το παρατηρήσαμε να μας ακολουθεί, να ξεπηδά μέσα από τη θάλασσα, επιδεικνύοντας τις κολυμβητικές του ικανότητες και δίνοντας το… δικό του χορό στο πέλαγος.
Η εικόνα αυτή εξαφανίζεται αμέσως από μπροστά μας, αν σκεφτούμε τις απειλές που αντιμετωπίζουν
τα αξιαγάπητα αυτά θαλάσσια θηλαστικά. Όσο άσχημο και αν μας ακούγεται, και πολύ περισσότερο είναι, δυστυχώς οι απειλές με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπα στις θάλασσες της Μεσογείου είναι… ουκ ολίγες. Και ενώ οι “φυσικοί εχθροί” τους είναι ελάχιστοι, οι κίνδυνοι οφείλονται κυρίως τόσο σε ανθρωπογενείς, όσο και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Το μέγεθος των απειλών αυτών είναι τόσο μεγάλο, που μπορούμε ανοιχτά να μιλήσουμε πλέον για απειλούμενα και υπό εξαφάνιση είδη, κάτι που αφορά και τα 4 είδη που συναντάμε στις ελληνικές και μεσογειακές θάλασσες, παρ’ όλο που προστατεύονται από διεθνείς συμβάσεις και την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας και άλλες μελέτες που έχουν γίνει, οι πιο σημαντικοί από τους παράγοντες που απειλούν τα δελφίνια -και τα θαλάσσια θηλαστικά εν γένει- είναι:
Αλιευτική δραστηριότητα:
Τόσο η υπεραλίευση και η κάθετη μείωση των ειδών με τα οποία τρέφονται τα δελφίνια, όσο και η τυχαία αλίευση ή εμπλοκή σε διάφορα αλιευτικά εργαλεία, η οποία συνήθως οδηγεί σε τραυματισμό ή/και πνιγμό, αποτελούν τις πιο σημαντικές απειλές για τα δελφίνια.
Έρευνες έχουν καταδείξει, ότι η υπεραλίευση, κυρίως από γριγρί, έχει προκαλέσει την καταστροφή του θαλάσσιου οικοσυστήματος και τη δραματική μείωση του αριθμού κοινών δελφινιών, καθώς οδηγεί στην εξάντληση της τροφής τους. Επίσης, όπως εξηγούν οι ειδικοί, καθώς τα ιχθυαποθέματα μειώνονται, τα δελφίνια που δυσκολεύονται να βρουν τροφή, έλκονται από τη λεία που είναι παγιδευμένη στα δίχτυα των αλιέων και συχνά προκαλούν ζημιές στα αλιευτικά εργαλεία με οικονομικό αντίκτυπο στους αλιείς, καθώς δε λαμβάνουν αποζημίωση ή υποστήριξη από το κράτος για αυτές τις καταστροφές, κάτι που οδηγεί στο να αντιμετωπίζουν ανταγωνιστικά τα θαλάσσια θηλαστικά, οδηγώντας τους ενίοτε σε εσκεμμένες θανατώσεις.
Ας μην ξεχνάμε, ακόμα, ότι και το παράνομο ψάρεμα με δυναμίτιδα ευθύνεται για το θάνατο πολλών δελφινιών και άλλων θαλάσσιων θηλαστικών κάθε χρόνο.
Προσκρούσεις με πλοία:
Η αύξηση της κίνησης των πλοίων, αλλά και του μεγέθους τους έχει οδηγήσει στη σημαντική αύξηση τραυματισμών και θανάτων των δελφινιών μετά από πρόσκρουση σε αυτά.
Υποβρύχια ηχορύπανση:
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο ήχος στο νερό μεταδίδεται σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις απ’ ότι στον αέρα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η υποβρύχια ηχορύπανση από τη χρήση σόναρ από πλοία του πολεμικού ναυτικού για τον εντοπισμό υποβρυχίων, και η σεισμική διασκόπιση για τον εντοπισμό κοιτασμάτων πετρελαίου μπορεί να οδηγήσει σε ομαδικό εκβρασμό υγειών κητωδών.
Ακόμα, μπορεί να προκληθούν: προσωρινή ή και μόνιμη απώλεια ακοής, παρεμπόδιση στη διαδικασία εύρεσης τροφής ή στην επικοινωνία μεταξύ ατόμων ή ομάδων, αλλαγή πορείας ή της χρήσης οικοσυστημάτων, εκβρασμό, καθώς και χρόνιο ή οξύ στρες, επιβαρύνοντας τη φυσική κατάσταση των κητωδών, μειώνοντας την ικανότητα αναπαραγωγής και προκαλώντας ασθένειες ή/και θάνατο.
Θαλάσσια ρύπανση:
σκουπίδια
Όπως είναι ευρέως γνωστό, πλαστικές σακούλες και συσκευασίες, όχι μόνο μολύνουν το θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά μπορούν να προκαλέσουν θάνατο από ασφυξία ή ασιτία στα δελφίνια, καθώς το πλαστικό φράζει το πεπτικό σύστημα, εμποδίζει τη διατροφή ή προσδίδει αίσθηση κορεσμού, σε περίπτωση που τα θαλάσσια θηλαστικά τα καταπιούν καταλάθος ή τα θεωρήσουν τροφή.
τοξικές χημικές ουσίες:
Οι τοξικές χημικές ουσίες, που εισέρχονται στη θάλασσα με την απόρριψη αστικών ή βιομηχανικών λυμάτων ή από τα αστικά και αγροτικά υπολείμματα είναι επίσης από τις πιο σημαντικές απειλές.
Τα θαλάσσια θηλαστικά και οι χελώνες επιβαρύνονται ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις της βιοσυσσώρευσης των τοξικών ουσιών, καθώς βρίσκονται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας, έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και φέρουν μεγάλες ποσότητες λίπους στο οποίο συσσωρεύονται πολλές τοξικές ουσίες. Έτσι, μπορεί να προκληθεί δηλητηρίαση, δυσλειτουργία των οργάνων, παθήσεις του αίματος και του θυροειδούς, καθώς και επιπλοκές στην ανάπτυξη και την αναπαραγωγή.
πετρελαιοκηλίδες:
Άλλη μια αιτία ρύπανσης της θάλασσας. Οι πετρελαιοκηλίδες αποτελούν σημαντική πηγή ρυπογόνων ουσιών στις θάλασσες. Σε περίπτωση που τα θαλάσσια θηλαστικά βρεθούν σε πετρελαιοκηλίδα εμποδίζεται η κίνηση τους, προκαλούνται ερεθισμοί στα μάτια και το δέρμα, επηρεάζεται το αναπνευστικό και πεπτικό τους σύστημα και προκαλούνται σημαντικές βλάβες στο συκώτι και τον εγκέφαλο.
Ασθένειες & παράσιτα:
Οι ασθένειες (πνευμονία, γρίπη, έρπης, μηνιγγίτιδα) και τα παράσιτα οδηγούν συχνά σε νόσο του κήτους, ακόμα και σε θάνατο. Και επειδή ορισμένες ασθένειες μπορεί να μεταδοθούν και στον άνθρωπο, θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να μην πλησιάζετε κάποιο θαλάσσιο θηλαστικό, αν υπάρχουν ενδείξεις ότι νοσεί.
Υποβάθμιση παράκτιας περιοχής:
Αφορά κυρίως τα δελφίνια που συναντώνται στην παράκτια ζώνη, όπου πραγματοποιείται ανεξέλεγκτη ανάπτυξη με έργα οικιστικής ανάπτυξης και τουριστικών δραστηριοτήτων, αλλά και την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Κλιματική αλλαγή:
Οι αλλαγές στη στάθμη της θάλασσας και τα θαλάσσια ρεύματα λόγω των κλιματικών αλλαγών θα προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα, άρα και στους θαλάσσιους οργανισμούς, επηρεάζοντας τα οικοσυστήματα και τη διαθεσιμότητα της τροφής.
Σύλληψη & αιχμαλωσία:
Η σκόπιμη σύλληψη δελφινιών, προκειμένου να τεθούν υπό καθεστώς αιχμαλωσίας για διαφόρους σκοπούς, όπως πειράματα, δελφινάρια, κ.λπ. είναι ένας ακόμα λόγος που απειλεί τα κήτη αυτά.
Λαμβάνονας, λοιπόν, υπ΄ όψιν όλους τους παραπάνω παράγοντες που επιβαρύνουν την υγεία και τη ζωή των δελφινιών, θα πρέπει για καθέναν από αυτούς να λάβουμε τα μέτρα μας, στο βαθμό που περνάει από το… δικό μας χέρι, και να καταστήσουμε τις συνθήκες διαβίωσής τους ασφαλείς μέσα σε ένα υγιές περιβάλλον.
WWF Hellas – Υιοθετήστε ένα δελφίνι
Το WWF αναγνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο των δελφινιών στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, έχει αναλάβει δράση για την προστασία τους με προγράμματα που στοχεύουν στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού και ειδικά των επαγγελματιών ψαράδων, αλλά και πολιτική πίεση για μείωση της χρήσης αφρόδιχτων στις θάλασσες της Μεσογείου.
Με τη συμβολική υιοθεσία γίνεστε υποστηρικτής της οργάνωσης για ένα χρόνο και θα λάβετε το πιστοποιητικό του ζώου που προστατεύετε, το τριμηνιαίο περιοδικό Ζωντανός Πλανήτης και το ημερολόγιο του WWF στις αρχές του χρόνου. Πάνω απ’ όλα όμως, θα έχετε συμβάλει στις προσπάθειες του WWF για την προστασία των απειλούμενων ειδών.
Από 3€ τον μήνα μπορείτε να βοηθήσετε ένα απειλούμενο είδος να επιβιώσει!
