Έκπληκτοι έμειναν το μεσημέρι της Δευτέρας 15 Δεκεμβρίου οι επιβαίνοντες στο αλιευτικό σκάφος ΜΑΝΩΛΗΣ ΣΣ154, Γιώργος Μαντές και Αρίστος Ντρένιος, όταν αντίκρυσαν στα ανοιχτά των Καμένων Βούρλων μια φάλαινα μήκους περίπου 12 μέτρων.
H πτεροφάλαινα (Balaenoptera physalus) θεωρείται ως ο «αγαθός και σβέλτος» κάτοικος της Μεσογείου και των θαλασσών μας και συχνά κολυμπάει ανάμεσά μας με ταχύτητες εδάφους που αγγίζουν τα 37 χιλιόμετρα ανά ώρα.
Με καρδιά στο μέγεθος ενός μικρού αυτοκινήτου, μήκος που φτάνει τα 23 μέτρα, βάρος που μπορεί να φτάσει τους 75 τόνους και προσδόκιμο ζωής τα 100 χρόνια, η πτεροφάλαινα είναι η μοναδική φάλαινα με σταθερή παρουσία στα ελληνικά νερά.
Το χρώμα της είναι γκρι (είτε σκούρο είτε πιο ανοικτό) ενώ η κοιλιά της είναι άσπρη. Ξεχωρίζει για τη σχετικά υπερυψωμένη αναπνευστική οπή της, η οποία αποτελείται από δύο συμμετρικά και ανεξάρτητα ρουθούνια. Η εκπνοή της εκτοξεύεται κάθετα και φτάνει ακόμα και τα έξι μέτρα σε ύψος οπότε και είναι ορατή από απόσταση μεγαλύτερη των δύο ναυτικών μιλίων.
Τρέφεται με ζωοπλαγκτόν, κριλ (που μοιάζει με μικρές καραβίδες) καθώς και με μικρά ψάρια. Όπως όλες οι φάλαινες, έτσι και η πτεροφάλαινα περνά από τη φάση αναπαραγωγής στη φάση διατροφής. Οι πτεροφάλαινες της Μεσογείου σε αντίθεση με φάλαινες που ανήκουν σε άλλα είδη, παραμένουν στα νερά της Μεσογείου καθ’ όλο το χρόνο, ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες τις συναντάμε να αναζητούν τροφή στη θάλασσα της Λιγουρίας, μεταξύ Ιταλίας και Γαλλίας.
Σε σχετική ενημέρωση ο κος Δ.Ρίζος Ιχθυολόγος-Βιολόγος Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής Φθιώτιδας αναφέρει:
“Στην Ελλάδα, δεν έχουμε ακριβή στοιχεία για τον πληθυσμό τους. Αυτό όμως που γνωρίζουμε είναι ότι εντοπίζονται σταθερά στα ανοιχτά του Ιονίου Πελάγους, αν και περιστασιακά πλησιάζουν και κοντά στις ακτές όπως και στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουν οι πτεροφάλαινες είναι η σύγκρουση με τα σκάφη, που μπορεί να τις οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο. Η Ελλάδα αποτελεί κομβικό σημείο της Μεσογείου, μιας λεκάνης που παρότι καλύπτει μόλις το 0,8% των παγκόσμιων ωκεανών είναι δίαυλος για το 30% της διεθνούς ναυσιπλοΐας. Ως εκ τούτου, ο θόρυβος των μεγάλων πλοίων που διέρχονται από περιοχές σημαντικές για τα κητώδη και εκπέμπεται σε 24ωρη βάση, επηρεάζει και απειλεί ποικιλοτρόπως τα θαλάσσια θηλαστικά.
Η ρύπανση, η παρενόχληση από τα σκάφη αναψυχής, η ηχορύπανση, η κλιματική αλλαγή, η όχληση και οι στρατιωτικές ασκήσεις και έρευνες για υδρογονάνθρακες, είναι κοινές απειλές για όλα τα θαλάσσια