Πυξίδα
Το απαραίτητο όργανο για όλους τους θαλασσοπόρους
Θα σας δώσει ακριβείς και εύστοχες ενδείξεις κατεύθυνσης, ακόμη και στις πιο αντίξοες συνθήκες, χωρίς να χρειάζεται να βασίζεστε στον ηλεκτρισμό, σε ραδιοκύματα ή δορυφορικές επικοινωνίες… ο λόγος για τη ναυτική πυξίδα, που αποτελεί το κατεξοχήν όργανο της ναυσιπλοΐας!
Για πολλούς αιώνες, η μαγνητική πυξίδα ήταν το μόνο διαθέσιμο όργανο για τον καθορισμό της κατεύθυνσης στη θάλασσα. Στις αρχές του 20ου αιώνα όμως, αναπτύχθηκε η γυροσκοπική πυξίδα, με σκοπό την ύπαρξη ενός οργάνου που να δείχνει την κατεύθυνση του αληθούς Βορρά και όχι του μαγνητικού Βορρά. Ωστόσο, η γυροσκοπική πυξίδα χρησιμοποιείται από μεγάλα πλοία.
Η μαγνητική πυξίδα δείχνει το μαγνητικό Βορρά, μόνο όταν βρίσκεται μακριά από κάθε μαγνητικό υλικό (π.χ σιδερένια αντικείμενα), και ως εκ τούτου δεν επηρεάζεται από άλλο μαγνητικό πεδίο, πέραν από αυτό της γης.
Μία μαγνητική πυξίδα όμως, που είναι τοποθετημένη επάνω σε ένα σκάφος, επηρεάζεται από το μαγνητικό πεδίο των υλικών κατασκευής του σκάφους (π.χ. σίδηρος ή χάλυβας) ή εάν το σκάφος είναι ξύλινο ή πλαστικό επηρεάζεται από το μαγνητικό πεδίο των υλικών που υπάρχουν στο σκάφος (π.χ. η μηχανή προώσεως).
Έτσι λοιπόν, μία μαγνητική πυξίδα επάνω σε ένα σκάφος δείχνει τον Βορρά Πυξίδας (Βπ), αντί του Μαγνητικού Βορρά (Βμ).
Η γωνία που σχηματίζεται μεταξύ του Αληθή Βορρά και του Βορρά Πυξίδας λέγεται Παραλλαγή ή Σφάλμα πυξίδας και συμβολίζεται με «Πρ».
Δεν χρειάζεται όμως να αγχώνεστε, γιατί πλέον όλες οι πυξίδες που προορίζονται για σκάφη, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν προβλήματα παρεκτροπής, έχουν ενσωματωμένους μαγνήτες για εξισορρόπηση. Πρόκειται για μη αλληλοεπιδρούμενους μαγνήτες, οι οποίοι είναι ισορροπημένοι και τοποθετημένοι για σωστή ένδειξη.
Πρέπει όμως να σημειωθεί, ότι η πυξίδα μπορεί να χρειαστεί τοπική διόρθωση, γιατί κάθε τόπος έχει την ιδιαίτερη του μαγνητική παραμόρφωση, στο γενικότερο γήινο πεδίο, που λέγεται Απόκλιση.
Οι αποκλίσεις είναι Ανατολικές ή Δυτικές και μεταβάλλονται με το χρόνο. Οι τοπικοί χάρτες στους πορτολάνους αναγράφουν την «ενδεικτική» απόκλιση, δηλαδή πόσα δεύτερα της μοίρας αλλάζει το τοπικό μαγνητικό πεδίο ανά έτος, από το έτος που έγινε η αναγραφόμενη στο χάρτη μαγνητική απόκλιση.
Σε ώρα ανάγκης:
Εκτός από το να βλέπετε την ώρα, το ρολόι σας μπορεί να λειτουργήσει και σαν μία πρόχειρη πυξίδα, όπου και να βρεθείτε. Η διαδικασία είναι απλή, τοποθετείτε το ρολόι σας κάτω, με τον ωροδείκτη να δείχνει προς τον ήλιο και έπειτα διχοτομείτε τη γωνία που σχηματίζεται μεταξύ του ωροδείκτη και της ένδειξης 12:00. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να βρείτε το σημείο του Νότου και κατ’ επέκταση και τα υπόλοιπα σημεία του ορίζοντα.